Domowy kącik zabawy

Dmuchaj…, chuchaj…

Czyli kilka słów o roli prawidłowego oddychania

w rozwoju naszych dzieci.

 

Oddychanie jest niezbędne do życia, ale też do komunikowania się i tego, by aparat mowy spełniał właściwie swoją rolę. Poprawny sposób oddychania i dobre gospodarowanie powietrzem jest niezwykle ważne: nie ma prawidłowego mówienia bez między innymi prawidłowego oddychania.

Dzieci, które nie mają wad wymowy lecz źle gospodarują powietrzem są narażone na np. niewyraźną, niepłynną mowę, „połykanie” końcówek, za szybką mowę oraz za głośne lub za ciche mówienie.

 

Prawidłowy oddech podczas wypowiedzi to rytmiczny, szybki wdech, wykonany bez podnoszenia ramion, oraz powolny, długi wydech, podczas którego odbywa się wypowiedź. Natomiast w trakcie ”chwil ciszy” zarówno w dzień jak i podczas snu dziecko powinno oddychać nosem.

Nieprawidłowe oddychanie przez usta ma poważne konsekwencje, wpływające silnie na rozwój naszych pociech. Najważniejsze z nich to:

• niedostateczne dotlenienie układu nerwowego, co powoduje zaburzenia koncentracji uwagi, zwiększoną męczliwość, a tym samym trudności w nauce
• zaburzenia gospodarowania powietrzem: – dziecko mówi szybko, często dobierając powietrze w czasie wypowiedzi, co może powodować niepłynność mowy
• powstanie i utrwalanie wad wymowy: dzieci oddychające przez usta nie nabierają zwyczaju unoszenia języka ku wałkowi dziąsłowemu, co sprzyja kształtowaniu się patologicznych sposobów połykania; w efekcie powoduje powstawanie lub utrwalanie wady wymowy.
• infekcje górnych dróg oddechowych: oddychanie przez usta sprzyja infekowaniu tylnej ściany gardła oraz górnych dróg oddechowych
• kształtowanie się wad postawy: skutkiem nieprawidłowego oddychania jest wyłączenie z pracy określonej grupy mięśni klatki piersiowej
• obniżone napięcie mięśnia okrężnego warg i mięśni policzkowych: wargi są stale rozchylone, górna warga często jest lekko uniesiona; wiotkość warg powoduje trudności ze sprawnym jedzeniem, innym problemem jest utrudnione dmuchanie, które często skutkuje trudnością z oczyszczaniem nosa;
• obniżone napięcie mięśni żwaczy, które odpowiadają za odruch żucia – dzieci oddychające przez usta szybko wykazują wyraźną niechęć do intensywnej pracy żuchwy przy żuciu pokarmów.

Co zatem robić, jeśli dziecko nieprawidłowo oddycha? 

Możemy w trakcie zabaw uczyć prawidłowego, przeponowo – żebrowego sposobu oddychania.

!!!!! Zabawy prowadzimy w przewietrzonym pomieszczeniu, przed jedzeniem lub ok. 2h po posiłku, systematycznie 2-3 razy dziennie kilka minut.

!!!!! Pamiętajmy również że: każde dziecko ma własny, indywidualny rytm oddechu, inną pojemność płuc – dlatego każde wykonuje ćwiczenia zgodnie ze swoimi możliwościami. Dziecko nie wykona ćwiczeń, gdy ma katar, przerost trzeciego migdałka lub krzywą przegrodę nosa, takie sytuacje zawsze wymagają konsultacji laryngologicznej. W trakcie zabaw dziecko musi być rozluźnione: szyja, ręce, tułów pracują swobodnie, ramiona nie mogą się unosić, plecy są wyprostowane.

!!!!! wydech nie może być zbyt długi, gdyż nie możemy opróżnić płuc z tzw. „powietrza zapasowego” doprowadzając do zawrotów głowy.

Przykładowe zabawy oddechowe.

• dmuchanie baniek mydlanych
• zabawa wiatrakami
• „bulgotki” przez słomkę robione w kubku z napojem
• przedmuchiwanie ping ponga „mecz”
• dmuchanie na listki, kulki waty, piórka
• oddychanie w pozycji leżącej z zabawką ułożoną na brzuchu – huśtanie misia
• dmuchanie na papierowe statki  pływające po wodzie
• łączenie samogłosek w pary na jednym wydechu, po trzy aż do sześciu: aaauuu, aaaooouuu itp.
• zawody w odliczanie na jednym wydechu 1, 2, 3, 4, 5....
• gwizdanie, także dmuchanie w gwizdek
• dmuchanie na trzymaną w ręce kartkę papieru ponacinaną wzdłuż jednej krawędzi tzw. podmuchy wiatru
• chłodzenie gorącej zupy/napoju
• chuchanie, na zamarzniętą szybę /lustro/dłonie – można udawać (:
• wąchanie kwiatków
• wdychanie zapachów, np. świeżego powietrza, lasu, jedzenia
• dmuchanie na płomień świecy tak by go nie zgasić
• „śmiechy hihy” czyli naśladowanie na jednym wydechu śmiechu różnych osób od Mikołaja po Babę Jagę
• zabawa w rosnące kwiaty - unoszenie rąk do góry, wspinanie się na palce przy wdechu, powrót do normalnej pozycji przy wydechu
• nadmuchiwanie balonu
• wyliczenie na jednym oddechu jak najwięcej wron :

„Jedna wrona bez ogona
druga wrona bez ogona 
trzecia wrona bez ogona 
(...)
a ta jedenasta, wrona ogoniasta.