.png){kind=logo}
Kącik dla rodziców
Jak ćwiczyć pamięć dzieci?- pomysły na ćwiczenia
Okres przedszkolny oraz pierwszych lat w szkole, to czas kiedy dzieci wykazują się wielką łatwością w zapamiętywaniu nowych informacji: nie tylko fakty, ale także nowe słownictwo, sekwencje zdarzeń, konkretne zachowania, itp. To tzw. pamięć mechaniczna polegająca na reprodukcji materiału. Nadal przeważa także pamięć mimowolna. Właśnie dlatego bardzo często mówi się, że jest to wiek pamięci. Niestety dzieci w tym wieku również szybko się nudzą. Wówczas marudzą, płaczą i dokuczają, a rodzice, którym brakuje czasu, najchętniej włączyliby komputer lub telewizor z jakąś bajką, by mieć chwilę spokoju. Niestety, taka rzeczywistość nie sprzyja rozwojowi naszych szkrabów. Jak więc wspierać rozwój pamięci i koncentracji u dzieci w czasach nowych technologii?
W przypadku najmłodszych (0-2) najprostszą strategią jest wspólna zabawa, mówienie do dziecka, czytanie książeczek, wierszyków, śpiewanie piosenek. Doskonałym sposobem jest także angażowanie wielu zmysłów na raz (czyli wszelkiego rodzaju piosenki z elementami naśladowania).
W przypadku przedszkolaków pomocne może być rozmowa i zadawanie pytań. Prowokowanie dziecka do opisywania swoimi własnymi słowami np treści książki, odtwarzanie minionego dnia (gdzie byliśmy, co widziałeś w zoo, jakie zwierzątko podobało ci się najbardziej, itp,) przyczynia się do do odświeżania i utrwalania śladów pamięciowych.
Nie do przecenienia (w każdym wieku) jest także uczenie przez zabawę– emocje (zarówno pozytywne i negatywne) są kodowane w części mózgu nazywanej ciałem migdałowatym i są one zapisywane o wiele szybciej niż te kodowane w hipokampie (pamięć epizodyczna) czy korze mózgowej (pamięć długotrwała). Poza tym człowiek w sposób naturalny łatwiej uczy się tego, co go ciekawi, zajmuje, dlatego odpowiednio atrakcyjna forma przekazu i realne zaangażowanie dziecka w proces uczenia, sprzyja budowaniu trwałych śladów pamięciowych.
Przykładowe ćwiczenia na pamięć i koncentrację:
1. Gry typu Memory- są to gry planszowe, w których znajdziemy do kilkunastu obrazków w dwóch egzemplarzach. Ustawiamy karteczki obrazkiem do dołu i szukamy par. Każdy uczestnik kolejno odkrywa jedną kartę i jeśli nie pamięta gdzie znajduje się dla niej para pozostawia ją w tym samym miejscu. Gra toczy się tak długo, aż wszystkie obrazki zostaną odkryte. Jeśli nie macie takiej gry w swoim domu, nie martwcie się! Taką grę można wykonać samodzielnie, a wspólne szykowanie karteczek z obrazkami, będzie dodatkową okazją do wspólnie spędzonego czasu i rozwinie kreatywność dziecka.
2. Prawidłowa kolejność – na początku układa się kilka przedmiotów z domu jeden obok drugiego, a następnie zakrywa wszystko jakimiś parawanem, np. ręcznikiem. Potem odkrywa się na kilka sekund przedmioty i prosi o zapamiętanie prawidłowej kolejności. Zasłania się eksponaty i prosi dzieci o przedstawienie porządku przedmiotów na kartkach.
3. Wierszyki i rymowanki – mnemotechnika kształcąca pamięć (głównie słuchową). Może być połączona z ruchem. Polega na uczeniu się przez dzieci tekstów rymowanek, które ułatwiają zapamiętywanie. Im wierszyk lub rymowanka bardziej zabawna i ciekawa, tym lepiej, ponieważ na dłużej pozostanie w pamięci dziecka.
4. Kolory pamięci- osoby, które biorą udział w zabawie siadają w kółku. Każda kolejna osoba wymyśla jakiś kolor. Zanim jednak wypowie nazwę koloru, który ma na myśli powtarza kolejno kolory wypowiedziane przez poprzedników. Kółko jest zataczane tak długo, aż pierwsza osoba pogubi się w ciągu słów. Oczywiście zamiast kolorów można wymieniać przedmioty, nazwy miesięcy, dni tygodnia, miast czy państw.
5. Odkryj zmianę – zabawa polega na tym, że dziecko wychodzi z pokoju, a pozostali uczestnicy zmieniają coś w wystroju miejsca, np. przesuwają doniczki kwiatków, chowają fotografie do szuflady itp. Można dokonać kilku zmian. Dziecko powraca i ma odkryć to, co uległo zmianie. Po odszukaniu wszystkich modyfikacji następuje zmiana ról. Teraz dziecko, które dokonywało zmiany, wychodzi z sali i ono będzie szukało modyfikacji wystroju miejsca.
6. Zabawa klockami JENGA- zabawa polega na układaniu wierzy z klocków. Każdą kolejną warstwę układa się w poprzek do poprzedniej. Kiedy wieża jest skończona, zadaniem uczestników gry jest wyciąganie pojedynczych klocków z powstałej wieży i dokładanie ich na samej górze. Zabawa trwa tak długo, aż budowla runie. Tego typu aktywność wymaga od uczestników wzmożonego skupienia i koncentracji, ponieważ najmniejszy, nieprzemyślany ruch może zawalić całą wieżę. Oczywiście przegrywa ta osoba, której się to przytrafi podczas wyciągania lub dokładania klocka.
7. Malujcie wspak- to bardzo dobre ćwiczenie, które wspomaga koncentrację i współprace obu półkul mózgowych. Rozłóżcie kartki do malowania, weźcie pisaki, kredki, farby, lub to czym wasz maluch najbardziej lubi malować i zacznijcie malować obiema rękoma. Prawa ręką (w przypadku osób praworęcznych) dziecko rysuje obrazek, a lewą ręką jego lustrzane odbicie.
8. Wyliczanki –gry słowne, które polegają na tym, by wymyślić jak najwięcej możliwości rozwiązań i odpowiedzi na pytania, np. „Narzędzia pracy człowieka to…”, „Człowiek może podróżować (czym?)…”, „Człowiek może mieszkać w…” itp.
9. Wyspa pamięci – dzieci siadają w kole i wymyślają kolejno, co zabrałyby ze sobą na bezludną wyspę. Każde następne dziecko dokłada swój przedmiot, wymieniając wcześniej przedmioty, które wzięliby ze sobą jego poprzednicy, np. Kasia mówi: „Na bezludną wyspę wzięłabym mapę”, a kolejny Piotrek powtarza: „Kasia na bezludną wyspę weźmie mapę, a ja – lornetkę”. Kolejne dziecko musi powiedzieć: „Na bezludną wyspę Kasia zabierze mapę, Piotrek – lornetkę, a ja – koc” itd., aż do pierwszej skuchy, kiedy nie uda się wymienić poprawnie wszystkich wymienionych wcześniej rzeczy.
10.Głuchy telefon – zadaniem malucha jest dokładne, głośne powtórzenie zdania, które zostało wypowiedziane szeptem przez rodzica lub inną osobę, uczestniczącą w zabawie.